Đọc Thơ Linh Cương

Đầu năm mới, kính dâng bài cảm tạ

Chúa nhân từ, đại lượng, đại từ bi

Đã dắt dìu từng bước một tôi đi

Qua vạn nẻo đường gian nan cõi thế.

Quên sao được những lần tôi vấp té

Đỡ tôi lên, Ngài an ủi dịu hiền

Có những ngày theo cuồng vọng ý riêng

Tôi xa Chúa nên buồn đau thất vọng

Quyền, danh, lợi chỉ là màn sương mỏng

Giấc Nam Kha gieo lại nỗi hận dài

Giữ được gì, tất cả chóng tàn phai

Khi đông đến, cuộc đời thêm giá rét

Mà sao Chúa vẫn yêu tôi thắm thiết

Chẳng bỏ đâu khi tôi trốn mặt Ngài

Lời khuyên răn âu yếm bên tai

Ôi ân điển Chúa thật là vô hạn!

Dù tôi kẻ tội nhơn không xứng đáng

Từng bao phen vấp phạm rồi ăn năn

Nhờ huyết Ngài rửa sạch mọi trần căn

Tôi được tiếp vào tình yêu Thiên Phụ.

Quên sao được những tháng năm cùng khổ

Bước cheo leo thử thách đoạn đường trần

Lời Thánh Kinh thêm sức mạnh hồn thân

Tôi xốc tới, nhắm chân trời hi vọng.

Chúa đang sống và cho tôi nguồn sống

Gió tình yêu nâng nhẹ cánh hồn bay

Cảnh phù hoa tồn tại được bao ngày?

Xin giã biệt, tôi quyết tâm theo Chúa.

Rồi một buổi quê tôi tràn lửa đỏ

Triệu triệu người hoảng loạn giữa đau thương

Cả khung trời đại nạn ụp trên lưng

Máu, nước mắt biết bao giờ khô cạn?

Giữa tang tóc, chia ly và cừu hận

Chúa vực tôi ra khỏi cảnh kinh nguy

Vâng ý Ngài tôi cất bước ra đi

Trong ngơ ngẩn tái tê, không định trước.

Kể từ ấy, tôi làm người mất nước

Phương trời xa nhiều lúc dạ âu sầu

Người thân yêu vĩnh viễn cách ly nhau

Nhưng có Chúa, nguồn vui, niềm an ủi.

Ví đem cả trần gian mà đánh đổi

Tôi bằng lòng mất hết để được Ngài

Cả ngày qua, hiện tại, và tương lai

Đời dâng trọn trong tay Cha sắp đặt.

Hướng về cõi thượng thiên không thắc mắc

Hồn thoát trần, trút sạch gánh sầu tư

Thấy gì đâu? Ngoài một Chúa Jêsus?

Linh Cương
–

“Tôi cũng coi hết thảy mọi sự như là sự lỗ, vì sự nhận biết Đức Chúa Jêsus Christ là quí hơn hết, Ngài là Chúa tôi, và tôi vì Ngài mà liều bỏ mọi điều lợi đó. Thật, tôi xem những điều đó như rơm rác, hầu cho được Đấng Christ”. (Phil 3:8)

–

Đọc thơ Linh Cương để tìm gặp lại chính mình. Mỗi chúng ta đều có một điều gì đó giống Linh Cương? Tác giả không còn ở Việt Nam nữa, và nỗi niềm của nhà thơ được bộc lộ:

Rồi một buổi quê tôi tràn lửa đỏ

Triệu triệu người hoảng loạn giữa đau thương

Cả khung trời đại nạn ụp trên lưng

Máu, nước mắt biết bao giờ khô cạn?

Giữa tang tóc, chia ly và cừu hận

Chúa vực tôi ra khỏi cảnh kinh nguy

Vâng ý Ngài tôi cất bước ra đi

Trong ngơ ngẩn tái tê, không định trước.

Trong bài thơ Linh Cương có nhắc đến “giấc Nam Kha”.

Quyền, danh, lợi chỉ là màn sương mỏng

Giấc Nam Kha gieo lại nỗi hận dài

–

Điển tích này có nghĩa gì?

Trong “Nam Kha ký thuật” của Lý Công Tá đời nhà Đường có kể truyện Thuần Vu Phần nằm mộng thấy chàng đến nước Hòe An. Thuần được vua Hòe An cho vào bái yết. Thấy Thuần tướng mạo khôi vĩ nên gả con gái, cho làm phò mã và đưa ra quận Nam Kha làm quan Thái thú, cai trị cả một vùng to lớn.

Đương lúc vợ chồng Thuần sống một cuộc vương giả, cực kỳ sung sướng thì bỗng có giặc kéo đến vây quận Nam Kha. Thuần đem quân chống cự. Giặc đông mạnh, Thuần thua chạy. Quân giặc vây thành đánh phá. Công chúa nước Hòe An, vợ của Vu Phần chết trong đám loạn quân.

Thuần Vu Phần đem tàn quân về kinh đô tâu lại vua cha. Nhà vua nghi kỵ Thuần đã đầu hàng giặc, nên tước hết phẩm hàm, đuổi về làm thường dân. Thuần oan ức vừa tủi nhục, khóc lóc bi thương… Vừa lúc ấy thì Thuần chợt tỉnh dậy, thấy mình nằm dưới gốc cây hòe, trên đầu một nhành cây hòe chĩa về phía nam.

Cũng có sách chép:

Đời nhà Đường có một nho sinh họ Lữ đi thi không đỗ. Trở về, dọc đường, vừa buồn lại vừa đói nên ghé vào một ngôi chùa con bên cạnh khu rừng, xin đỡ lòng. Chùa nghèo, nhà sư nấu kê thay gạo đãi khách.

Vì mệt mỏi nên họ Lữ nằm một lúc thì ngủ khò. Chàng thấy mình đã thi đỗ, được quan chức cao, nhà vua lại còn gả công chúa, phong cho chàng làm phò mã và cho đi trấn nhậm một nơi. Thật là vinh quang phú quý, không ai bằng. Nhưng khi đi đến nửa đường thì bỗng gặp quân giặc đỗ đến đánh. Lữ chống cự không lại. Lính hộ vệ bị giết. Xe kiệu bị đập phá tan tành. Chúng thộp cổ cả vợ chồng Lữ, đưa gươm kề họng… Lữ hoảng hốt, kêu lên một tiếng, giựt mình thức dậy mới biết là chiêm bao.

Mà giữa lúc ấy nồi kê cũng chưa chín.

Trong tác phẩm “Cung oán ngâm khúc” của Nguyễn Gia Thiều, có câu:

Giấc Nam Kha khéo bất bình,

Bừng con mắt dậy, thấy mình tay không.

Trong bài “Lạc đường” của Tú Xương cũng có câu:

Giấc mộng Nam Kha khéo chập chờn,

Trong tác phẩm “Đoạn trường tân thanh” của cụ Nguyễn Du, có câu:

Tiếng sen khẽ động giấc hòe.

Trong “Bích câu kỳ ngộ” cũng có câu:

Đèn thông khêu cạn, giấc hòe chưa an.

Cổ thi có câu:

Trăm năm một giấc kê vàng.

“Kê vàng” cũng gọi là gạo “hoàng lương”, một thứ ngũ cốc nhỏ như cát, màu vàng. Nhà nghèo bên Tàu ngày xưa dùng kê để ăn thay gạo.

Trong “Đoạn trường tân thanh” có câu:

Hoàng lương chợt tỉnh hồn mai.

“Giấc Nam Kha”, “Giấc hòe”, “Giấc mộng kê vàng” hay “Giấc hoàng lương” đều do điển tích trên. Có nghĩa sự phú quý vinh hoa chẳng khác nào một giấc mộng.

(Theo: hoavouu)

Cách sử dụng từ ngữ của Linh Cương rất linh hoạt, bay bổng nhưng trong sáng đến không ngờ. Chúng ta có thể thấy lòng mình lắng lại khi đọc những câu này:

Vâng ý Ngài tôi cất bước ra đi

Trong ngơ ngẩn tái tê, không định trước.

Kể từ ấy, tôi làm người mất nước

Phương trời xa nhiều lúc dạ âu sầu

Người thân yêu vĩnh viễn cách ly nhau

Nhưng có Chúa, nguồn vui, niềm an ủi.

“người mất nước” là một cách nói. Nhưng Thánh Kinh nói rằng:

Vả, chúng ta biết rằng nếu nhà tạm của chúng ta dưới đất đổ nát, thì chúng ta lại có nhà đời đời tại trên trời, bởi Đức Chúa Trời, không phải bởi tay người làm ra.

(2 Cô. 5:1)

Ví đem cả trần gian mà đánh đổi

Tôi bằng lòng mất hết để được Ngài

Cả ngày qua, hiện tại, và tương lai

Đời dâng trọn trong tay Cha sắp đặt.

🙂

Một bài thơ hay ít nhất có những yếu tố sau:

– Từ ngữ đẹp, trong sáng, sinh động.

– Có vần, có thể nghe được cả tiếng nhạc trong thơ.

– Từ ngữ không khô cứng hay khuôn rập theo một công thức. Phải tinh tế, mềm mại diễn tả được những chỗ yếu đuối, góc khuất của tâm hồn.

Các bạn có nghĩ như thế không?

Linh Cương viết khá nhiều, và đây là một trong những bài thơ gây ấn tượng mạnh cho người đọc.

–