Sự Khôn Ngoan Thuộc Linh

Mục Sư Ngô Việt Tân

————————————

Thông Minh Thuộc Linh

Spiritual Intelligence

 

Vào đầu thập niên 1980, Giáo sư chuyên ngành tâm lý học Howard Gardner tại Đại học Harvard, Hoa Kỳ nghiên cứu về Học Thuyết Đa Thông Minh (Multiple Intelligences). Thông qua kết quả nghiên cứu của mình, Howard Gardner khẳng định: mỗi con người có 9 hoặc hơn 9 loại hình thông minh.

Theo Gardner, trí thông minh (intelligence) được ông quan niệm như sau “là khả năng giải quyết các vấn đề hoặc tạo ra các sản phẩm mà các giải pháp hay sản phẩm này có giá trị trong một hay nhiều môi trường văn hóa – the ability to solve problems, or to create products, that are valued within one or more cultural settings.”

1. Trí thông minh ngôn ngữ (Verbal-Linguistic Intelligence)

Đây là loại hình thông minh phổ quát nhất trong đa số công dân toàn cầu. Trung bình người bình thường sử dụng khoảng 5000 từ trong giao tiếp; với một số ngành nghề đặc thù, để xuất sắc, họ phải đọc, viết, nói rất nhiều – thì vùng trí thông minh ngôn ngữ của họ được kích hoạt và khai mở tốt hơn. Howard Garder tin quyết rằng những người thành công trong một số ngành nghề mà để trở nên xuất sắc, họ phải có trí thông minh ngôn ngữ vượt trội: các nhà văn, nhà thơ, người viết kịch bản diễn giả, dẫn chương trình, luật sư…

2. Trí thông minh toán học (Mathematical-Logical Intelligence)

Cùng với trí thông minh ngôn ngữ, trí thông minh toán học là 2 trong số nhiều năng lực tư duy được coi trọng nhất từ trước tới nay. Howard Garder định nghĩa năng lực toán học như là “sự nhạy cảm, khả năng nhận thức được tính logic của các mô hình số học và năng lực xử lý chuỗi các lập luận”. Tư duy toán học là loại hình tư duy trừu tượng đặc trưng cho các nhà khoa học và toán học trình độ cao, rất khó định nghĩa bởi vì có rất ít hình thái về nó.

3. Trí thông minh vận động (Bodily-Kinesthetic Intelligence)

Vận động trong thuyết đa trí thông minh đươc cho là khả năng sử dụng cơ thể hoặc một phần cơ thể để giải quyết một vấn đề nào đó, bao gồm cả khả năng của trí não điều khiển các hoạt động đó. Một số lĩnh vực đòi hỏi năng lực vận động chuyên sâu như: diễn viên xiếc, khiêu vũ, ảo thuật, múa, bơi…

4. Trí thông minh âm nhạc (Musical Intelligence)

Trí thông minh âm nhạc được thể hiện thông qua khả năng cảm thụ âm nhạc bằng các giác quan, khả năng sử dụng các loại nhạc cụ; khả năng sáng tác, trình diễn, hòa âm phối khí. Trí thông minh âm nhạc có trong tiềm thức của một số người. Tức là những người đó có khả năng nghe tốt; ở mức độ căn bản là khả năng hát theo giai điệu, thư giãn bằng âm nhạc, hòa vào cảm xúc, giai điệu của bài hát.

5. Trí thông minh giao tiếp (Interpersonal Intelligence)

Một người có khả năng thích ứng với xã hội tốt (thích nghi với hoàn cảnh mới, môi trường lạ, thích ứng với những đổi thay…), khả năng nhạy cảm, tinh tế trong giao tiếp. Khi một cá nhân có sức lôi cuốn, hấp dẫn người đối diện; khả năng nắm bắt suy nghĩ của người khác và sử dụng khả năng đó trong giao tiếp hiệu quả, được coi là người có trí thông minh tương tác cá nhân. Một số ngành nghề đòi hỏi trí thông minh giao tiếp như: chính trị gia, các nhà ngoại giao, tư vấn tâm lý, giáo viên, diễn giả, doanh nhân, nhà truyền thông hay luật sư.

6. Trí thông minh không gian/thị giác (Visual-Spatial Intelligence)

Trí thông minh không gian là khả năng lĩnh hội chính xác thế giới không gian thị giác và khả năng chuyển đổi sự cảm nhận ban đầu về không gian của một người. Đây là loại hình thông minh của kiến trúc sư, nhà phát minh, thợ máy, kỹ sư, người vẽ bản đồ địa chính. Người có trí thông minh này có khả năng mô phỏng, chuyển đổi, tái tạo những góc độ khác nhau trong không gian thành hình ảnh, bản vẽ, tác phẩm điêu khắc, công trình xây dựng.

7. Trí thông minh nội tâm (Intrapersonal Intelligence)

Là những người có khả năng hiểu rõ về bản thân, sống nội tâm, tình cảm; có khả năng chiêm nghiệm mọi cảm giác một cách sâu sắc, năng lực quyết đoán, khả năng tự tôn và làm chủ cảm xúc cá nhân. Những người có trí thông minh nội tâm thường có khả năng thấu hiểu, biết cách chia sẻ cảm xúc, tình cảm của người khác.

8. Trí thông minh thiên nhiên (Naturalist Intelligence)

Trí thông minh thiên nhiên là khả năng đặc biệt về việc nhận dạng và phân loại các chủng loại thực vật, động vật khác nhau; là người thích hòa mình vào thiên nhiên, sống giữa thiên nhiên, yêu động vật… Họ có thể là người làm vườn, bác sĩ thú y, nhà thám hiểm.

9. Trí thông minh hiện sinh (Existential Intelligence)

Trong nghiên cứu mới nhất của mình, Howard Garder đã đề cập đến khả năng xuất hiện loại hình thông minh thứ chín: trí thông minh hiện sinh. Ông định nghĩa khả năng của trí thông minh hiện sinh gồm 2 phần:

– Xác định bản thân với phần xa nhất của vũ trụ – nơi tận cùng, vô tận.

– Xác định bản thân với những tính năng hiện hữu nhất của điều kiện con người: tầm quan trọng của cuộc sống, ý nghĩa của cái chết, số mệnh cuối cùng của thế giới vật chất, tinh thần, những trải nghiệm sâu sắc như là tình yêu của con người hoặc niềm đam mê nghệ thuật.

Howard Garder cũng cho rằng, những người có trí thông minh hiện sinh có thể là nhà thần học, mục sư, giáo sĩ, pháp sư, linh mục, nhà sư…; một số nhà khoa học, nghệ sĩ cũng có những biểu hiện của trí thông minh hiện sinh.

🙂

Có bao giờ bạn nghe qua thể loại Thông Minh Thuộc Linh (Spiritual Intelligence – SI) chưa? Tại sao con người rất cần sống và chiếm hữu Thông Minh Thuộc Linh?

Thông Minh Thuộc Linh là một nối kết kỳ diệu giữa con người và Đấng Tạo Hóa, là kỹ năng giúp con người nhận thức các nguyên tắc của định luật thiên nhiên và tâm linh nhằm giúp con người kiến tạo cuộc sống bình an, vui thỏa, và hạnh phước. Sự khôn ngoan mà Thánh Kinh ghi lại rằng:

“Đừng từ bỏ sự khôn ngoan thì nó sẽ gìn giữ con; Hãy yêu mến sự khôn ngoan thì nó sẽ bảo vệ con.  Sự khôn ngoan là điều tiên quyết, hãy thu nhận sự khôn ngoan; Hãy tận dụng mọi điều con có để nhận được sáng suốt.  Hãy đánh giá cao sự khôn ngoan thì nó sẽ tôn con lên cao; Hãy ôm ấp nó thì nó sẽ làm cho con vinh hiển.” (Châm ngôn 4:6-8 BDM).

Thông Minh Thuộc Linh (Spiritual Intelligence – SI) cũng được gọi như là “Sự khôn ngoan – Wisdom”. Đây là dạng Thông Minh cần tận dụng lý luận và ý chí nhằm giúp con người có khả năng phân tích để rồi đi đến quyết định mang tính hữu ích lâu bền và định hướng cho đời sống sung mãn vả phước hạnh trong ân điển của Thiên Chúa.

Trong 1 Cô-rinh-tô 1:17-18, Sứ Đồ Phao-lô, dâù là nhà trí thức uyên thâm, nhưng ông không dùng khôn ngoan của loài người để thuyết phục người khác tin Chúa, nhưng ông can đảm rao giảng Phúc Âm và quyền năng của Thập tự giá của Chúa Cứu Thế. Từ phân đoạn trong 1 Cô-rinh-tô 1:17 đến 2:16, từ ngữ Sophia “khôn ngoan – wisdom” được ghi lại khoảng 13 lần, và tĩnh từ “khôn ngoan – Sophos” ghi lại 5 lần.

Khi được hỏi làm thế nào để khôn ngoan hơn, Buffett từng đưa ra một chồng giấy và nói “hãy đọc 500 trang như thế này mỗi ngày. Đó là cách mà kiến thức hình thành, giống như lãi kép.”

Một người từng làm theo lời khuyên của Buffett là Todd Combs và hiện đang làm việc cho nhà đầu tư huyền thoại này. Sau khi lắng nghe Buffett nói, anh bắt đầu chú ý tới những gì mình đọc và xem mình đọc được bao nhiêu trang.

Tờ The Omaha World-Herald viết: “Khi bắt đầu công việc đầu tư, ông ấy thậm chí còn đọc tới 600, 750 trang, thậm chí là 1.000 trang mỗi ngày.” Todd Combs cũng phát hiện ra rằng công thức Buffett đã có hiệu quả. Nó mang lại kiến thức cho anh, giúp anh có được công việc là tìm kiếm sự thật về các vụ đầu tư tiềm năng. Nhưng cách bạn đọc cũng là một vấn đề quan trọng để giúp bạn sống thành công và khôn ngoan hơn. Do đó, lối suy tư phản biện, óc sáng tạo, và kỹ năng phân tích để đi đến quyết định trong cuộc sống là điêù hết sức hệ trọng. Buffett từng nói rằng công việc của ông là thu lượm thông tin, đôi khi xem xét xem liệu thông tin đó có dẫn tới hành động nào không.

Theo quan điểm của người Do Thái, Đức Chúa Trời là Đấng ban sự khôn ngoan và tri thức nhằm soi dẫn con dân Chúa sống theo đường lối thần hựu từ Ngài. Sự khôn ngoan nhấn mạnh về ý nghiã thực hành qua nếp sống đạo tin kính được mô tả qua các câu Kinh Thánh trong Châm ngôn 2:6,9-10,12):

“Vì Chúa ban cho sự khôn ngoan; Sự hiểu biết và sáng suốt đến từ miệng Ngài… Bấy giờ con sẽ hiểu sự công chính, Công bình và bình đẳng cùng mọi đường lối tốt đẹp. Vì sự khôn ngoan sẽ vào lòng con Và sự hiểu biết sẽ vào lòng con; Sự hiểu biết sẽ làm linh hồn con thích thú… Giải cứu con khỏi con đường tà, khỏi kẻ nói lời tai ác”.

Sự khôn ngoan là nguồn ban cho từ Đức Chúa Trời. Gióp đặt câu hỏi rằng “Vậy, khôn ngoan đến từ đâu? Đâu là nguồn của thông sáng?” (Gióp 28:20), và Gióp có câu trả lời “Chỉ một mình Đức Chúa Trời biết đường dẫn đến khôn ngoan, Chỉ mình Ngài biết nơi nào tìm được nó.” (Gióp 28:23). Tác giả Thánh thi viết “Kính sợ Chúa là khởi đầu sự khôn ngoan.” (Thánh thi 111:10). Con người cần khẩn nguyện với Thiên Chúa như “Vậy, xin dạy chúng tôi biết đếm các ngày chúng tôi, Để chúng tôi được lòng khôn ngoan.” (Thánh thi 90:12). Các sách viết về sự khôn ngoan bao gồm sách Gióp, Châm ngôn, Giáo huấn, và Nhã Ca được gọi là các sách Văn Thơ Khôn ngoan (Wisdom Literature).

Thánh Kinh giáo huấn hai loại khôn ngoan. Sự khôn ngoan từ trần gian mang tính “ganh ghét, cay đắng, tranh cạnh trong lòng thì đừng khoe khoang và nói dối trái với sự thật… từ bản tính tự nhiên và ác quỷ.” (Gia-cơ 3:14,15). Nhưng sự khôn ngoan đến từ Trời mang bản chất “trong sạch, rồi hoà hiếu, tiết độ, thuận phục, đầy dẫy lòng thương xót và quả tốt lành, không thiên vị cũng chẳng đạo đức giả.” (Gia-cơ 3:17).

Ai là người khôn ngoan nhất trần thế này? Thế nào là tiêu chuẩn của người khôn ngoan theo Thánh Kinh? Thánh Kinh ký thuật lại câu chuyện của Vua Sa-lô-môn khi lên Ngôi Vua lúc còn trẻ tuổi vì lo sợ không đủ tài đức lãnh đạo quốc gia rộng lớn. Vì thế, Vua Sa-lô-môn đã cầu “xin Ngài ban cho kẻ tôi tớ Ngài một tâm trí khôn sáng, một khả năng phân biệt chính tà để trị vì dân Ngài, vì ai là người có thể trị vì một dân lớn của Ngài như thế nầy được?” (1 Các vua 3:9). Bởi vì lời cầu xin của Vua Sa-lô-môn không thiển cận mà xin Chúa cho “được sống lâu hay giàu có, ngươi cũng không xin cho những kẻ thù của ngươi bị tiêu diệt, nhưng lại xin sự khôn sáng để thi hành công lý” (1 Các vua 3:11). Chúa rất hài lòng về lời cầu xin của Vua Sa-lô-môn, nên Đức Chúa Trời hứa ban cho Vua Sa-lô-môn là sự khôn ngoan nhất trần gian “đến nỗi trước ngươi chưa có ai bằng và sau ngươi sẽ không có ai sánh kịp.” (1 Các vua 9:12).

Sự khôn ngoan mang bản chất tích cực và thái độ đúng đắn tương quan đến mọi lãnh vực của đời sống. Trong đời sống tâm linh, sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời giáo huấn con dân của Ngài để trở thành người thông sáng, phản chiếu phẩm hạnh của Ngài qua nếp sống tin kính, và dạy dỗ quan điểm luân lý để làm điều gì đúng và tránh điều gì sai trật. Trong cuộc sống trần tục, sự khôn ngoan hướng dẫn con dân Chúa cách sống thận trọng, khả năng trong nghệ thuật và các công việc khác, kỹ năng điêù hành, và sự phát huy mối liên hệ cá nhân lành mạnh trong cuộc sống hằng ngày.

Quí vị đang sống theo triết lý của đời phàm tục tạm bợ này hay đang sống theo tiêu chuẩn vĩnh hằng hạnh phước của Thiên Chúa Từ Ái? Quí vị đang đầu tư cho tương lai vĩnh hằng cho linh hồn mình qua lối sống theo đời tạm bợ đầy tội lỗi hay theo ân sủng yêu thương cứu chuộc của Chúa Trời? Hãy quyết định hôm nay để chọn lựa một sự khôn ngoan mang tính giá trị linh hồn vĩnh cửu mà chỉ có niềm tin đặt nơi Chúa Cứu Thế Giê-su hầu nhận lãnh sự sống vĩnh cửu nơi thiên đàng. “Vì Đức Chúa Trời yêu thương nhân loại, đến nỗi đã ban Con Một của Ngài, để ai tin nhận Đấng ấy sẽ không bị hư mất nhưng được sự sống vĩnh phúc-” (Giăng 3:16).

Muốn nhận lãnh bí quyết sống thành công, hạnh phúc, và vui thỏa mỗi ngày, hãy sống khôn ngoan theo lời dạy của Đức Chúa Trời bởi “Vì Đức Chúa Trời ban sự khôn ngoan, tri thức, và niềm vui cho người nào đẹp lòng Ngài” (Giáo huấn 2:26). Amen!

Mục Sư Ngô Việt Tân 

Mục Sư Ngô Việt Tân là Tác giả của các quyển sách như:

Định Hướng Đời Sống Tâm Linh (Purpose Driven Spiritual Life)

Đời Sống Sâu Nhiệm Trong Chúa (The Deeper Life In God)

Những Sứ Điệp Phấn Hưng (The Messages of Revival)

Đời Sống Đắc Thắng Trong Chúa (The Victorious Life In God)

Hẹn Hò & Hôn Nhân (Dating & Marriage)

Thái Độ Của Cơ-đốc-nhân (Attitudes of Christians)

Định Hướng Đời Sống Cầu Nguyện (Purpose Driven Prayer Life)

Sống Thành Công (Live A Successful Life).

SÁCH XUẤT BẢN TƯƠNG LAI

HIẾU THẢO CHA MẸ TRONG VĂN HÓA VIỆT

(Honoring Parents In Vietnamese Culture)

Định Hướng Tăng Trưởng Tâm Linh (Purpose-Driven Spiritual Growth)

Bí Quyết Đời Sống Thành Công (The Secret of the successful Life)

Từ Đời Đến Đạo (From Secular To Gospel)

Kính Chúa – Yêu Người (Fear God – Love People)

Sống Hạnh Phúc (Live A Happy Life)

Người Được Phước (A Blessed Man)

Đời Sống Ở Trong Chúa (A Life In God)

Đào Luyện Môn Đệ Theo Thánh Kinh (Discipleship Through Biblbical Perspective)

Ân Quản Thuộc Linh (Spirutual Stewardship)

Kỷ Luật Tâm Linh (Spritual Disciplines)

Sống Đạo Như Chúa Giê-su (Live A Chritian Life As Jesus Christ)

Âm Nhạc: Công Cụ Của Đức Chúa Trời

Địa chỉ: P.O. Box 95008, Saddleridge P.O., Calgary, AB, Canada T3J 0E3 Liên Lạc: [email protected] Tel: 403-922-2209Facebook.com/SachTinLanhFacebook…/DoanhNhanCoDoc