Người xưa có câu: Sức khỏe quí hơn vàng. Vậy thì “sức khỏe” là gì? Theo định nghĩa của tổ chức Y tế Thế giới: Sức khỏe là trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần và xã hội mà không phải chỉ bao gồm tình trạng không có bệnh hay thương tật. (Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity).
Đời sống theo một phương diện giới hạn có nghĩa là cách sống của mỗi người sẽ góp phần quyết định đến sức khỏe của người đó.
Sức khỏe là trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần. Điều này không có nghĩa là cơ thể bạn hoàn toàn tráng kiện, khỏe mạnh 100% thì bạn sẽ trải nghiệm sự thoải mái toàn diện. Có thể bạn bị một căn bệnh mãn tính nào đó mà vẫn duy trì được trong một mức độ tương đối trạng thái thoải mái về thể chất và tinh thần thì xem như sức khỏe bạn khá ổn định. Có ai sống trên đời này dám nói rằng tôi không có bệnh gì cả? Trong Trường Y Khoa các sinh viên được dạy: có những bệnh không cần chữa cũng tự lành, có những bệnh có chữa cũng không lành hẳn, có những bệnh phải chung sống với nó suốt đời. Vậy thì điều mà chúng ta cần quan tâm là làm thế nào để có thể sống vui, sống khỏe và giới hạn đến mức thấp nhất các rủi ro của bệnh tật?
Bạn đang ở lứa tuổi bốn mươi, năm mươi, sáu mươi hay lớn hơn? Thông thường sau tuổi năm mươi chúng ta khó tránh khỏi các bệnh thường gặp của người cao tuổi. Có những bạn từ tuổi bốn mươi trở lên cũng có thể đã có các dấu hiệu của bệnh tật. Người Nhật được xem như dẫn đầu khu vực Châu Á về thu nhập cao tính trên đầu người ý thức rất rõ việc phòng bệnh từ xa. Người Việt Nam của chúng ta thì sao? Hầu hết khi phát hiện ra bệnh mới bắt đầu chữa trị, đôi khi đã quá muộn khi biết mình có bệnh! Vậy nên phòng bệnh chính là chữa bệnh. Phòng bệnh bằng cách nào? Khám sức khỏe định kỳ có làm cho bạn an tâm? Những câu hỏi như thế sẽ được chúng tôi đưa ra những lời tư vấn về sức khỏe thích hợp cho bạn.
Sức khỏe và đời sống sẽ lần lượt giới thiệu các bài viết liên quan đến chủ đề này và gợi ý cho mọi người lối sống phù hợp để duy trì một tình trạng sức khỏe tốt. Còn nếu bạn đang điều trị một căn bệnh nào đó thì những gợi ý sau cũng rất hữu ích cho bạn.
Chúng tôi mạn phép đưa ra các câu hỏi sau liên quan đến sức khỏe để bạn đọc tham khảo:
1. Bạn có ăn uống theo một chế độ dinh dưỡng hợp lý không?
Chế độ dinh dưỡng hợp lý là cách ăn uống và thức ăn của bạn phải phù hợp với thể trạng của bạn. Một thầy thuốc chuyên môn cao, hiểu rõ tình trạng sức khỏe và bệnh lý của bạn sẽ cho bạn một hướng dẫn thích hợp. Hãy nhớ là một món ăn hay một phác đồ điều trị có thể tốt cho người này, nhưng chưa chắc đã tốt cho người kia.
2. Bạn có vận động hay tập thể dục thường xuyên không?
Những bài tập thể dục của bạn phải phù hợp với tình trạng sức khỏe và bệnh lý của bạn. Có những căn bệnh như đau cột sống thì phải điều trị đồng thời với việc tập vật lý trị liệu hay tập một số động tác thể dục theo sự hướng dẫn của một chuyên viên.
3. Bạn có đi khám sức khỏe tổng quát thường xuyên 6 tháng một lần?
Một phiếu xét nghiệm sinh hóa về máu sẽ cho ra các chỉ số thông thường về tình trạng của bạn, X quang, MR hay CT cũng rất cần thiết để thầy thuốc căn cứ vào đó mà hướng dẫn bạn một phác đồ điều trị thích hợp.
4. Nếu bạn đang điều trị một chứng bệnh, bạn có tuân thủ theo các hướng dẫn của thầy thuốc.
Đừng bỏ qua các hướng dẫn này nếu bạn đang điều trị bệnh. Một vài căn bệnh thông thường đôi khi chỉ cần điều chỉnh thói quen ăn uống, sinh hoạt thì cơ thể đã tự chữa lành. Rượu bia, cà phê, thuốc lá, nước đá, các món thịt nướng….. có phù hợp với sức khỏe hiện tại của bạn?
Nếu câu trả lời của bạn là có trong những câu hỏi trên thì xem như bạn đang ở trong một tình trạng sức khỏe quân bình. Hãy nhớ rằng sức khỏe tốt không đồng nghĩa là không có bệnh. Nhưng sức khỏe tốt phải quân bình cả về sức khỏe thể chất và một tinh thần lạc quan vui sống. “Một tinh thần vui vẻ trong một thân thể ổn định” – sẽ là phương châm của chúng ta?
Đến đây có một câu hỏi khác: Làm thế nào để duy trì một tình trạng tinh thần thoải mái?
Có rất nhiều bài nghiên cứu trả lời cho câu hỏi này. Bạn có thể tìm kiếm nó trên Google. Còn theo quan điểm của tôi? Tôi chỉ đơn giản nói lên điều mình suy nghĩ, tôi không trông đợi là bạn sẽ đồng ý với tôi:
• Để duy trì một tinh thần thoải mái bạn phải có một lý tưởng sống – mục đích sống rõ ràng. Nếu bạn chưa có một mục đích cho cuộc sống của mình thì những điều tôi viết tiếp theo sẽ không dành cho bạn.
• Có một nhà văn viết rằng: Cuộc sống vốn vô nghĩa, vì vậy mỗi người phải tìm ra ý nghĩa và mục đích của cuộc sống cho riêng mình. Bạn đã tìm ra ý nghĩa và mục đích cuộc sống của bạn chưa?
Bất luận ý nghĩa và mục đích cuộc sống của bạn là gì, nhưng nếu nó không làm cho bạn vui sống, lạc quan, yêu đời, hướng thiện, có những cảm xúc tích cực về cuộc sống… thì bạn nên tìm kiếm một lời khuyên của các chuyên gia trong vấn đề này.
Ai là chuyên gia?
Hãy nghĩ xem trên thế giới này có ai dám nói câu này: “Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ. Ta có lòng nhu mì, khiêm nhường; nên hãy gánh lấy ách của ta, và học theo ta; thì linh hồn các ngươi sẽ được yên nghỉ. Vì ách ta dễ chịu và gánh ta nhẹ nhàng.” (Mat. 11:28-30)
Mục sư Phạm Hơn