Bạn có ở trong hoàn cảnh giống như tôi không: thời gian quý báu của bạn bị tiếng chuông điện thoại, biểu tượng thông báo có email và hàng đống công việc không tên mọi lúc mọi nơi chiếm hết.

Nhưng nếu chúng ta có thể tạm dừng mọi thứ chỉ trong vòng 24 để nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng và sự tập trung? Hãy dành một ngày không có các thiết bị, danh sách các việc cần làm và bất cứ thứ gì có kết nối với công việc từ xa. Liệu đó có thể là bí quyết giúp sống lâu và khỏe mạnh hay không?

Trải nghiệm bất ngờ

Lần đầu tiên tôi cảm thấy hứng thú với điều này là khi tôi làm việc cho một bộ phim tài liệu của BBC có tựa đề là ‘Sống thọ hơn ở Lovely Hill’. Tôi đã gặp các tín đồ của một Hội thánh Công giáo tin rằng Chúa sắp giáng sinh một lần nữa ở Loma Linda, một thị trấn yên ả nằm cách Los Angeles khoảng 100km về phía đông. Những thành viên trong nhóm nằm trong số những người sống thọ nhất trên thế giới và các nghiên cứu khoa học đã cho thấy có sự liên hệ giữa tuổi thọ với cách sống của họ.

Các thành viên của hội thánh Công giáo này có sống thọ hơn 10 năm so với đa số những người dân Mỹ. Khoảng phân nửa trong số họ ăn chay, tập thể dục đều đặn và luôn dành ngày lễ Sabbath để nghỉ ngơi và tu hành. Nhiều thành viên của hội thánh này nói với tôi rằng nghỉ ngơi hoàn toàn từ lúc mặt trời lặn vào ngày thứ Sáu trong vòng 24 giờ là một hoạt động quan trọng trong tuần lễ của họ. Đó là lúc họ để công việc ra khỏi tâm trí của họ và chỉ tập trung suy nghĩ về bạn bè và gia đình. Các nhà khoa học tin rằng khoảng thời gian nghỉ ngơi này có thể có tác dụng gì đó trong việc kéo dài tuổi thọ bên cạnh chế độ ăn uống và tập luyện.

Ý tưởng này giờ này đã lan rộng hơn nhiều người nghĩ. Sabbath, ngày nghỉ theo phong tục của người Do Thái, cũng bao gồm việc kiềm chế không làm việc. Đức, một trong những quốc gia công nghiệp hóa giàu có nhất trên thế giới, vẫn duy trì truyền thống đã có từ lâu này là nghỉ ngơi hoàn toàn vào những ngày Chủ nhật. Ở Mỹ, các giáo lý xuất phát từ tôn giáo đã khuyến khích người ta làm theo các nguyên tắc của lễ Sabbath cho dù họ có là tín đồ ngoan đạo hay không.

Vượt qua cơn nghiện công nghệ

Đối với nhiều người, sự đòi hỏi quá mức của công nghệ đã khiến họ phải lùi bước.

“Tôi cảm thấy rằng công nghệ là cơn nghiện lớn nhất mà tôi phải đối mặt trong đời,” Dan Rollman, giám đốc điều hành và là nhà đồng sáng lập của trang web recordsetter.com về kỷ lục thế giới. Rollman đã góp phần tạo nên Cương lĩnh Sabbath, một danh sách 10 nguyên tắc có mục đích dành ra một ngày trong tuần để nghỉ ngơi. Các nguyên tắc này, vốn bao gồm việc tránh xa các thiết bị công nghệ và đi ra ngoài, đã trở thành Ngày tắt máy quốc gia vốn đã bước vào năm thứ sáu.

“Giờ đây mọi người đều nghĩ rằng bạn sẽ phản ứng trước việc điện thoại, máy tính hay máy tính bảng rung hay reng. Và điều này tạo nên một hoàn cảnh không lành mạnh,” Tanya Schevitz, giám đốc thông tin quốc gia của chương trình Ngày tắt máy quốc gia, “Chúng tôi nghĩ rằng chúng ta cần phải nghỉ ngơi.”

Liệu tôi có thể áp dụng những nguyên tắc này cho cuộc sống quay cuồng của mình hay không? Liệu ý tưởng này có gây hại cho sự nghiệp của tôi? Tôi quyết định thử xem sao và bắt đầu với những cách làm như sau:

Những việc cần làm

Thông báo cho những người quan trọng nhất đối với bạn:

Người thân và bạn bè cần phải biết bạn sẽ tắt điện thoại và sẽ không trả lời email. Một số cuộc gọi và email cần được ưu tiên trả lời trước sẽ giúp cho việc nghỉ ngơi của bạn không trở thành nỗi bực mình đối với những người yêu thương bạn.

Hãy làm việc thật tập trung vào lúc cuối

Hãy dành khoảng thời gian trước khi bạn nghỉ ngơi để giải quyết sạch sẽ công việc. Hãy hoàn tất thật quyết liệt những công việc cần làm và xử lý hết mớ email.

Hãy dự định làm điều gì đó mang tính giải trí

Hãy lên lịch cho một hoạt động nào đó chẳng hạn như đi bộ hay đi ăn với bạn bè nhưng đừng quá mức, Libby Lenkinski, phó chủ tịch chiến lược của New Israel Fund, một tổ chức phi lợi nhuận về công bằng xã hội cho người Israel, nói.

Hãy bỏ qua – có thể xử lý sau

Bạn có thể sẽ ngạc nhiên: trả lời email hay điện thoại chậm trễ 12 tiếng nhìn chung không phải là vấn đề đối với tình bạn hay công việc của bạn. “Không có tác động trực tiếp đối với công việc tôi làm,” Shannon Casey, một giáo sư về tâm lý học lâm sàng tại Đại học Quốc tế Alliant, nói.

Điện thoại chỉ dùng để chụp hình

Ai cũng có không gian thoải mái trong các thiết bị di động của mình. Hoặc là tắt máy hoàn toàn hoặc là giới hạn nó trong phạm vi một số công việc mà thôi.

Bắt đầu thử thách

Với những cách làm như thế và một số điều chỉnh – tôi bắt đầu hành trình hồi phục sức lực 24 tiếng của mình. Không phải là không có xáo trộn. Bởi vì tôi là một phóng viên tự do, cuộc gọi hay email kế tiếp có thể dẫn đến công việc kế tiếp. Cũng như nhiều ngành nghề khác, việc có thể liên lạc được và phản hồi đúng giờ là chìa khóa thành công, nhất là trong kỷ nguyên kỹ thuật số.

Tôi quyết định để điện thoại mở với mục đích chính là kiểm tra tin nhắn. Suy cho cùng, một kỳ nghỉ cuối tuần trọn vẹn với bạn bè sẽ dễ dàng hơn nhiều với thiết bị nhắn tin nhanh. Tuy nhiên tôi tắt chức năng thông báo của email, mạng xã hội hay tin tức. Tôi tắt máy tính ở nhà và để lại một tin nhắn rất rõ ràng là ‘tôi đang không làm việc’. Tạm ngưng làm việc hoàn toàn từ đây – nếu tôi nhận được tin báo về tin tức quan trọng nào đó, có thể tôi sẽ bỏ dỡ kế hoạch giữa chừng và quay trở lại làm việc.

Tôi quyết định dành 24 tiếng nghỉ ngơi từ 18:00 thứ Bảy cho đến 18:00 Chủ nhật. Hoạt động chủ yếu trong kỳ nghỉ cuối tuần của tôi sẽ là ‘chạy bộ trong bùn’ với hành trình 10km – tức là đối mặt với các trở ngại theo kiểu quân sự ở địa hình bùn đất.

Làm xong xuôi mọi việc

Khi tôi chuẩn bị cho kế hoạch nghỉ ngơi này, tôi đã nghe theo lời khuyên là làm xong xuôi những việc cần làm. Tôi đã làm việc hiệu quả không ngờ. Tôi không chỉ xử lý xong tất cả các email trong hộp thư vốn làm một thành tích hiếm hoi mà tôi còn giải phóng tâm trí mình khỏi những công việc còn tồn đọng bằng cách lên danh sách các việc cần làm vào sáng thứ Hai.

Do đó với một cảm giác thư giãn tôi bước vào buổi tối thứ Bảy thật nhẹ nhàng với dự định sẽ nghe nhạc và nấu ăn. Thử thách đầu tiên nhanh chóng xuất hiện. Khi đang nấu ăn, tôi nhận ra rằng tôi cần phải tra cứu công thức món ăn trên mạng. Với một ít sự dằn vặt tôi đã thoát khỏi cám dỗ phải lên mạng và tự mình nghĩ ra cách nấu.

Ngày Chủ nhật bắt đầu với việc lướt qua tin nhắn nhưng tôi hoàn toàn để điện thoại qua một bên. Tôi cũng bỏ qua thói quen lâu nay của mình vào bữa sáng là xem qua tin tức trên mạng.

Khi tôi đến nơi hoạt động ngoài trời ở Hồ Castaic nằm về phía bắc Los Angeles, tôi nhanh chóng nhận ra rằng sức hút của mạng xã hội thật là to lớn. Qua hệ thống thông báo công cộng, chúng tôi được kêu gọi phải đánh dấu sự kiện này khi đưa ảnh lên mạng hay viết dòng trạng thái mới để mọi người dễ tìm. Tôi hoàn toàn không để ý đến lời kêu gọi này và dành thời gian cho bạn bè.

Tin tức đột xuất

Vào giữa trưa tôi nhận ra rằng mình không có việc gì khác để làm… và tôi cảm thấy rất thích. Một cảm giác yên ả bắt đầu xuất hiện trong cuộc đời cho đến khi điện thoại tôi rung lên khi có thông báo tin tức đột xuất.

“Hillary Clinton thông báo bà sẽ ra tranh cử Tổng thống Mỹ.”

Đối với một kẻ nghiện chính trị như tôi, tôi chỉ muốn lên mạng đọc tin ngay. Một lần nữa, tôi đã chiến thắng bản thân mình và ghi nhhớ trong đầu rằng tối nay mình sẽ đọc. Thay vào đó, tôi dành cả buổi trưa để đến thăm một khu vườn mới.

Vào buổi tối, tôi kết nối trở lại với công việc. Một ngạc nhiên lớn: trong số vô số thông báo trên Twitter và Facebook và 21 email chỉ có hai là tôi cần phải trả lời. Ngoài ra không có việc nào là khẩn cấp cả.

Tôi cảm thấy bất ngờ về cảm giác dễ chịu của mình sau 24 giờ không làm việc. Tôi đã bước ra khỏi khoảng không gian quen thuộc của mình nhưng không có chuyện gì tai hại xảy ra cả. Tôi cảm thấy yên bình và tràn đầy sức sống.

Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Capital.