Thằng Huy chồm đầu nhìn qua vườn nhà ông Tám, nó thấy ổng nằm trên cái giường tre, ngủ say sưa dưới gốc cây nhãn. Thoải mái thiệt, hóa ra nghèo như vậy mà sướng. Bên nhà nó, nóng quá chịu không nổi. Buổi trưa, cái khối bêtông trở thành cái lò nướng bánh mì, càng mở quạt thì lại càng nóng, nó phải nằm ở dưới nền gạch, hy vọng tìm được chút hơi mát. Thật là trái ngược, vườn nhà ông Tám, gió từ bờ sông thổi lên từng hồi, thấy mấy cành mận rung qua rung lại mà nó bắt thèm.
Thật ra, thằng Huy bắt đầu “chú ý” đến ông Tám đã lâu, từ khi ổng mới đi nhà thờ. Hồi đó, nghe mọi người nói ổng gia nhập đạo Tin Lành, họ đã xì xào nhiều, vào đạo chắc sẽ được cho gạo, tiền; chính vì thế nên ông Tám mới đi chớ. Nói thì nói vậy, nhưng cũng không ai trách ông, vì nhà ổng nghèo rớt mồng tơi, kiếm chút gạo ăn cũng là chuyện bình thường. Nhưng rồi, nó cũng đâu thấy bên nhà thờ giúp gì cho ổng đâu, chỉ thấy lâu lâu có mấy người tới, hát hò to lắm, rồi nói “amen, amen”. Mỗi lần như vậy, ông Tám vui lắm. Ông chuẩn bị bàn ghế, quét nhà sạch sẽ, dọn dẹp khu vườn, y như đón tổng thống vậy(?). Kỳ rày, ổng siêng đọc sách hơn hồi xưa, thằng Huy thấy cứ chiều chiều, hễ rảnh rỗi thì ông Tám hay ra ngồi dưới gốc mận đọc cái quyển sách dày cộm, cứ đọc một chút, ngồi lại nghỉ ngơi, trông ông có vẻ vui lắm. Không biết cuốn sách gì mà lạ vậy?
Ông Tám đi nhà thờ, siêng năng lắm. Sáng Chúa Nhật nào, thằng Huy cũng thấy ổng dậy sớm, tay cầm cuốn sách là lạ đó, vui vẻ chào mọi người trên đường đi. Khi về cũng vậy, dù nhiều khi, trời nóng, mồ hôi chảy đầy người, nhưng ông vẫn không có vẻ gì là mệt nhọc, thậm chí còn hát nữa, mà giọng hát của ông Tám thì khỏi nói, như cái loa bass nhà thằng Huy bị bể bao đời…
Ông Tám thay đổi nhiều lắm, ổng không còn ghé quán bà Sáu Đắng trước ngõ để uống rượu nữa. Đôi khi nó nghĩ, hay là ổng sợ mọi người thấy nên mua về nhà uống, nhưng bà Sáu khẳng định với nó là ông Tám bỏ uống rượu luôn rồi. Ổng có ghé quán bà chơi, ổng nói, bữa ni ổng đã tin Chúa, không được uống rượu, nên có ghé thì cũng chỉ là để mua mấy đồ dùng lặt vặt, hỏi thăm sức khỏe, uống ly nước rồi về, chẳng qua là cái tình hàng xóm láng giềng thôi.
Thằng Huy ngạc nhiên nhất là cái hôm ông Tám xuống nhà bà cụ Năm Hường ở cuối xóm. Bà Năm Hường hai mắt đã không còn thấy đường, con cháu không có, sống trong một căn nhà lụp xụp do hàng xóm làm cho. Bà sống chỉ nhờ sự giúp đỡ của chính quyền và mấy người chung quanh. Ông Tám đến thăm và cho bà mấy lon gạo với một số tiền nhỏ, tuy không nhiều nhưng bà rất mừng. Nhưng thằng Huy không thắc mắc về điều đó, cái nó thắc mắc là ông Tám lấy ra đâu gạo, tiền để cho bà Hường, vì ông cũng thuộc diện đói nghèo mà, ăn không đủ thì lấy đâu mà giúp người ta. Mà chuyện này, lại làm ông vui lắm, nó thấy ông khi về, vừa đi vừa hát, có vẻ sung sướng lắm, quả là kỳ lạ. Chắc chắn là phải có bí mật chi đây, thật là khó hiểu.
Nghĩ đi nghĩ lại, kinh tế nhà ông Tám cũng không có gì khá lên sau khi đi nhà thờ, chỉ thấy ổng vui hơn trước. Hồi xưa, mỗi lần gặp nó, ông đều làm lơ, xem như không thấy. Nó biết ông không ưa gì nó, cái thằng hay chui rào, qua nhà hái trộm mận, nhãn… của ông, mà chúng lại là miếng cơm của ông. Có lần ông bắt gặp nó đang hái trộm mận, ông qua nhà nói với ba mẹ, nó bị đánh cho một trận, rồi đâu lại vào đó. Thật ra, nó cũng chẳng phải là đứa phá phách, chỉ thèm ăn vặt một chút thôi, vì thế mỗi lần nó cũng chỉ hái chục quả là nhiều, chứ đâu muốn phá hoại nhà người ta. Tuy nhiên, nó “vi phạm” nhiều lần quá, nói hoài cũng chán, thành thử cuối cùng ông cũng “chấp nhận” chuyện nó hái trái cây nhà ông là chuyện bình thường, dù vậy, ông vẫn rất khó chịu khi thấy nó lảng vảng trước nhà mình.
Lần nay thì khác, nó mới chui qua rào, thì ông đã thấy rồi. Ông nói:
– Con đó hả Huy, lâu nay không thấy qua nhà ông Tám chơi?
“Lâu nay”, với “chơi”, khiến nó cảnh giác, bởi nó có bao giờ qua nhà ông chơi đâu, chỉ là để hái trộm thôi. Trong lúc nó còn đang phân vân không biết trả lời thế nào thì ông Tám nói tiếp:
– Nì, mấy cây mận bữa ni nhiều trái lắm nghe, có rảnh, con hái dùm ông. Ăn bao nhiêu thì ăn, còn lại để ông đem ra cho bà Sáu bán kiếm ít đồng.
Chà, cái chiêu này cũng được đây, có mận ăn mà không bị mang tiếng hái trộm, nó thầm nghĩ, phải chi ông Tám nói sớm sớm thì nó đâu phải chui rào chi cho mệt…
Kể từ đó, nó không còn hái trộm nữa. Ngồi bên nhà ngó qua, hễ khi nào thấy mận chín nhiều, nó tự giác qua hái giúp ông, dĩ nhiên là nó cũng tự thưởng cho mình nữa, thậm chí, có khi nó đem mận ra nhà bà Sáu bán giúp ông. Tuy nhiên, trong lòng nó cứ thắc mắc một điều là ông Tám có bí mật gì mà lạ quá. Ông thay đổi rất nhiều, vui vẻ hơn, hiền hòa, mà chẳng còn than phiền hay cau có như trước. Chính ba má nó ở nhà cũng nói như vậy. Mà nói gì thì nói, chẳng ai biết được lý do gì làm ông Tám thay đổi, hay là ổng có của kín cha mẹ để lại mà không ai biết, đoán thì đoán vậy, nhưng cuối cùng nó cũng đành chịu.
Chiều nay, nó đánh liều qua nhà ông Tám. Ngồi chơi một chút, nó hỏi:
– Con hỏi thiệt ông Tám nghe?
– Chuyện chi?
– Ông đi Tin Lành, họ cho ông nhiều tiền, gạo lắm hở?
Ông Tám cười ngặt nghẽo:
– Thằng cha mi, ai nói rứa, hóa ra ông tin Chúa là vì tiền hở?
– Chứ răng con nghe người ta nói rứa mà.
– Thì người ta đồn tầm bậy. Làm chi có cái đạo nào đem tiền, gạo ra dụ người khác.
– Rứa tiền gạo đâu mà ông Tám cho bà Hường, rồi răng ông Tám bỏ rượu được, con nghe người ta nói, uống rượu quen rồi, khó bỏ lắm.
– Ờ, khó bỏ lắm con à.
– Rồi làm răng ông bỏ được?
– Cái nớ thì cũng không biết nữa. Ông Mục sư trên nhà thờ nói, tin Chúa không nên uống rượu, uống rượu ảnh hưởng sức khỏe, say xỉn làm hại mình, hại người khác. Ổng biểu phải cầu nguyện, thật lòng xin Chúa ban cho mình ý chí để bỏ rượu. Ông nghe lời, cầu nguyện, tự nhiên thấy thanh thản, không thèm nữa, thì bỏ thôi chứ có chi đâu. Mà thiệt ra, hồi mới đầu cũng có khi thèm ghê lắm, nhưng nghĩ đi nghĩ lại, mình lớn rồi, chẳng lẽ cái chuyện bỏ rượu mà không làm được thì làm sao nói chuyện với mọi người, mà mình đã là con Chúa rồi… Vậy mà từ từ rồi cũng bỏ được. Nói cho nghe, trước khi tin Chúa, ông cũng nhiều lần muốn bỏ, nhưng mà không được. Đến như bà Sáu Đắng đó, mà cũng biểu ông đừng uống nữa, nhưng hắn như có tà, đã uống rồi, cứ thèm hoài, khó bỏ lắm…
– Mà cầu nguyện là răng?
– Là nói chuyện với Chúa đó.
– Ông nói chuyện được với Chúa?
– Chớ răng, hễ ai là con Chúa thì nói chuyện được với Ngài, giống như mình nói chuyện nè…
Thằng Huy trố mắt, ngạc nhiên vô cùng, nó không ngờ ông Tám bắt đầu từ khi đi nhà thờ lại giỏi như vậy.
– Còn chuyện ông giúp bà Hường?
– Cái đó còn dễ hơn nhiều. Xuống đây.
Ông Tám dẫn thằng Huy xuống nhà dưới chỉ vào cái lu nhỏ để ở một góc nhà, có cả một cái lon Coca.
– Chi rứa ông?
– Bí mật là ở đó. Mỗi lần nấu cơm, ông bốc bớt một nhắm gạo bỏ vô hủ, lâu lâu được ít lon, gói ghém đem xuống cho bà Hường, hoặc cho người khác, ai nghèo hơn mình đó. Còn tiền hả, cái lon Coca đó, mỗi lần đi chợ, ông bỏ vô đó một hai, nghìn. Tích tiểu thành đại, góp gió thành bão mà con, lâu ngày cũng có được một ít chớ.
– Ơ, rứa mà lâu nay con tưởng ông có ai cho.
– Cha mi, ai mà cho ông. Mà có cho thì ông cũng để dành cho người khác, chứ ông thì không cần lắm, sống như ri đủ rồi. Ngó thử, nhà ông không có quạt, nhưng buổi trưa hỏi thử nhà mô mát hơn không? Nghèo như ông cũng sống qua ngày, cũng giúp được người khác, rứa là thỏa lòng rồi. Chúa Nhật, có gạo ăn hay không, không cần biết, áo quần chỉnh tề, đàng hoàng, sạch sẽ, tới nhà thờ, thờ phượng Chúa, sung sướng quá rồi chứ còn chi nữa.
Thằng Huy ngồi trên cái giường tre, lắc lư cái chân, hỏi:
– Mấy bữa con thấy ông Tám đọc cái quyển sach dày lắm, sách chi rứa?
– Ủa, mi theo dõi ông hả, cái thằng thiệt. Sách bí mật đó.
– Bí mật?
– Nói chơi thôi, bí mật chi chớ. Ai tin Chúa cũng nên đọc, nên học, phải đọc, phải học. Kinh Thánh đó con, lời của Chúa được chép lại cho mọi người đọc, trong nớ dạy nhiều điều hay lắm. Có điều ông chưa hiểu hết, chỉ đọc mấy chỗ dễ hiểu thôi. Khi mô hiểu biết nhiều, ông kể cho nghe.
– Còn bữa trước, con thấy ông với mấy người nhà thờ hát chi chi đó là răng?
– Hát Thánh Ca đó. Ở trong Hội Thánh, người ta thường đến thăm nhau, cùng nhau hát những bài hát ca ngợi Chúa, cầu nguyện cho nhau…
– Cầu nguyện? Cầu nguyện là nói với Chúa phải không ông?
– Cái thằng, mới nói lúc này mà nhớ cũng giỏi hỉ? Cầu nguyện xin Chúa ban phước cho mình, giữ gìn mình, thêm cho mình sức mạnh để mình không làm điều sai, có sự khôn ngoan để làm điều tốt cho mình, cho mọi người. Cầu nguyện xin Chúa ban cho sự bình an…
– Con thấy ông Tám biết đủ thứ quá, mà răng ông mới đi nhà thờ có mấy tháng mà biết nhiều ghê rứa?
– Thì mỗi Chúa nhật đi nhà thờ là mỗi lần học hỏi, ở nhà đọc Kinh Thánh là để hiểu biết thêm… Còn cái ni nữa nè, quan trọng lắm.
Ông Tám vừa nói vừa tỏ ra khoái chí lắm. Thằng Huy rất tò mò:
– Chi rứa ông?
– Ông được tham gia lớp học, vài bữa nữa tốt nghiệp sẽ đi làm chứng cho mọi người.
– Ông làm chi mà phải ra tòa làm chứng?
– Cái thằng, ra tòa chi, làm chi có ra tòa. Làm chứng là… là đi nói về Chúa cho mọi người đó. Làm chứng là nói về những gì mình đã có được khi tin Chúa, ví dụ như ông bỏ được rượu nè, biết yêu thương, quan tâm đến người khác nè. Thôi để, hôm nào học xong đầy đủ, biết nhiều rồi nói mới được. Chừ ông vẫn còn yếu lắm, chưa hiểu biết nhiều đâu.
Nói rồi, ông Tám phấn khởi lắm, ông vào trong nhà lấy cho thằng Huy mấy quyển sách nhỏ: Lời An ủi, Bảy điều cần nhất trên đời… Ông dặn đem về nhà coi rồi sẽ hiểu thêm Đạo Chúa, chứ bây giờ ông nói chưa suông sẻ được.
– Nhớ giữ mấy cuốn Truyền đạo đơn cẩn thận nghe, bữa sau cho người khác đọc nữa.
– Truyền… đơn hả ông ?
– Cái thằng, Truyền đạo đơn chớ, làm chi có truyền đơn ở đây. Truyền đạo đơn là sách nói về truyền đạo, về đạo Chúa đó. Ông chỉ mới tin Chúa, mày hỏi hoài, ông bí, bữa sau không cho ăn mận nữa đó nghe.
Thấy ông Tám cười khoái chí mà thằng Huy cũng cười theo. Nó nói:
– Ông cho con bỏ bùng binh như ông với nghe, con cũng muốn làm chi đó giúp người ta.
Ông Tám cười:
– Ờ cũng được, nhưng phải bỏ riêng, không được bỏ chung, tiền ai nấy cất. Để coi ai để dành nhiều hơn chớ.
– Còn chuyện ni nữa, đi nhà thờ có khó không ông?
– Chuyện dễ như ăn ớt, ờ mà không phải, ăn ớt cay lắm, dễ như… ăn mận, mà mận đàng hoàng chớ không phải hái trộm nghe.
Ông Tám vừa nói vừa cười, thằng Huy biết ông nói nó, nhưng nó không giận vì ông không có gì là trách nó cả.
– Muốn đi thì Chúa Nhật ni, xin phép ba mẹ rồi đi với ông, ở đó vui lắm và ai cũng tốt cả. Già, xấu như ông mà họ còn đón tiếp niềm nở, huống chi là con, đẹp trai, phông độ…
Cả hai ông cháu cười vang. Vậy là thằng Huy đã biết được bí mật của ông Tám, cái bí mật bình thường quá, nhưng không phải ai cũng có, nó biết chắc chắn là vậy…
VŨ NGỌC
Tuyển tập truyện ngắn VCNT 2014